نوجوان که باشي، گاهي دلت مي‌خواهد مثل مدل‌ها و ستارگان سينما، خوش‌اندام باشي اما اگر اشتهاي کافي براي خوردن نداشته باشي، چه؟ اين‌طور مي‌شود که پوست به استخوانت مي‌چسبد و مورد سرزنش والدين قرار مي‌گيري که اگر غذا نخوري، رشد نمي‌کني و کم‌وزن و کوتاه قد مي‌ماني! اين هفته، «ميزگرد تغذيه» را به نوجواني اختصاص داده‌ايم که توانسته در مدت‌زمان 4 سال زيرنظر متخصص تغذيه 27 سانتي‌متر به قد و 20 کيلوگرم به وزنش بيفزايد و از مشکل کمبود وزن و کوتاهي قد رهايي پيدا کند. با «ميزگرد تغذيه» همراه شويد.

آقاي عطايي که طي 4 سال 27 سانتي‌متر به قد و 20 کيلوگرم به وزنش اضافه شده، مي‌گويد:

بادام و پسته را با سيب مي‌پختم و با عسل مي‌خوردم

سلامت: شما در سال 1389 وقتي براي اولين بار به متخصص مراجعه کرديد، 157 سانتي‌متر قد و 40 کيلوگرم وزن داشتيد و الان قدتان 184سانتي‌متر و وزنتان 60 کيلوگرم است. برايمان از اين تغيير قابل‌توجه بگوييد.

سال 89 تقريبا 15 ساله بودم و به نسبت سنم، قد و وزنم پايين بود. به ورزش علاقه زيادي داشتم و تابستان‌ها فوتبال، شنا و دوچرخه‌سواري مي‌رفتم اما بنيه و توان کافي نداشتم. مدتي باشگاه رفتم و مربي آنجا مصرف پودر پروتئين و پودرهاي حجم‌آور عضله را توصيه کرد اما به محض آنکه مصرف اين پودرها را قطع مي‌کردم، دوباره وزنم پايين مي‌آمد. پدرم هم در زمينه طب سنتي فعاليت دارد و دارو‌هاي گياهي را برايم تجويز مي‌کرد که برخي کارساز بودند. بعد از مدتي به توصيه يکي از دوستان و پدرم به متخصص تغذيه مراجعه کردم و برنامه غذايي گرفتم که بسيار موثر بود.

سلامت: از برنامه غذايي‌تان بگوييد. مصرف غذاهاي خاصي براي افزايش وزن و بلند شدن قد به شما توصيه شد؟

بله، البته ابتدا متخصص تغذيه برايم آزمايش نوشتند تا وضعيت عمومي بدنم را بررسي کنند. آنجا بود که متوجه شدم تالاسمي مينور دارم بنابراين 2 سال مصرف مکمل‌هايي مثل آهن، زينک، فوليک اسيد و امگا 3 را برايم تجويز و در کنار آن برنامه غذايي کاملي شامل غذاهايي که دوست داشتم و ميان‌وعده‌هاي مغذي تنظيم کردند. مثلا گفتند بادام و پسته و ساير مغزها را با ميوه‌هايي مثل سيب بپزم و با عسل بخورم. به اين ترتيب در عرض يک سال و نيم تقريبا هر ماه يک کيلوگرم وزن گرفتم و 15-14 سانتي‌متر به قدم اضافه شد. حتي شير خشک هم برايم تجويز کردند که بسيار خوب بود و باعث شد صورتم پرشود.

سلامت: انجام ورزش خاصي را هم توصيه کردند؟

نه، ورزش‌هايي که مي‌کردم هم قطع کردند و گفتند نبايد ورزش‌هايي انجام دهم که خسته‌ام ‌کنند. فقط شنا را به مقدار کم ادامه دادم. گاهي بسکتبال بازي مي‌کردم اما صرفا براي دقايقي کوتاه بازي مي‌کردم تا خسته نشوم.

سلامت: در حال حاضر چه مي‌کنيد؟

وارد حوزه بازيگري شده‌ام و روزي يک ساعت و 30 دقيقه فيتنس (بدنسازي) کار مي‌کنم که شنيده‌ام برايم خوب است. دوچرخه‌‌سواري و فوتبال هم انجام مي‌دهم اما به مدت کوتاه. کم و بيش رژيم قبل را ادامه داده‌ام اما تقريبا به تناسب اندام رسيده‌ام و نيازي به افزايش وزن ندارم

نگاه متخصص تغذيه

توصيه‌ها و هشدارهاي دکتر سيدضياءالدين مظهري به سوژه «ميزگرد تغذيه»

شيريني و شکلات باعث کوتاهي قد کودکان مي‌شود

سلامت: در مورد رژيم و برنامه افزايش قد و وزن آقاي عطايي توضيح مي‌دهيد؟

آقاي عطايي در 15 سالگي (تير ماه 89) با بدني ضعيف و قد نسبتا کوتاه مراجعه کردند. اولين سوالي که پرسيدم در مورد علت مراجعه‌شان بود که گفتند قصدشان اصلاح تغذيه و رفع بي‌اشتهايي و افزايش قد و وزن است. نتايج آزمايش خون مشخص کرد به تالاسمي مينور مبتلا هستند و کمبود شديد ويتامين 3 D دارند بنابراين با مواد غذايي مورد علاقه‌شان و در عين حال با رعايت تنوع و تعادل در برنامه غذايي سعي کردم اشتهايشان را بيشتر کنم و هر ماه برنامه غذاي افزايش وزن به اين آقا مي‌دادم. 6 مهر 89 دومين جلسه مشاوره آقاي عطايي بود و در اين مدت 2 سانتي‌متر افزايش قد و يک کيلوگرم افزايش وزن داشتند و اين نشان مي‌داد که مشکل ارگانيک نداشته‌اند. ميزان آهن بدنشان بسيار پايين بود و به همين دليل مکمل آهن و اسيد فوليک برايشان تجويز کردم تا هر 2 روز در ميان ميل کنند. 3 ماه بعد 5/2 سانتي‌متر به قد ايشان و 5/1 کيلوگرم به وزنشان اضافه شد. در هر بار مراجعه روند رشد ادامه داشت و آخرين بار قد ايشان به 184 سانتي‌متر رسيد و وزنشان 60 کيلوگرم بود. يعني 27 سانتي‌متر افزايش قد و 20 کيلوگرم افزايش وزن داشتند.

سلامت: داروهاي اشتهاآور يا هورمون رشد تجويز نکرديد؟

فقط مکمل ويتامين D3، مخمر آبجو که سرشار از ويتامين‌هاي گروه B و در خونسازي و توليد انرژي و تنظيم اعصاب تاثيرگذار است و آهن تجويز کردم. من به داروهاي اشتهاآور اعتقاد ندارم. بي‌اشتهايي بيشتر به‌دليل کمبود آهن است که اگر اين کمبود رفع شود، شاهد بازگشت اشتها و افزايش قد و وزن خواهيم بود. استفاده از هورمون را نيز اصلا توصيه نمي‌کنم زيرا کساني که اين کار را انجام مي‌دهند، به زمينه ژنتيکي فرد توجه ندارند و حتي بعد از بلوغ اين کار را ادامه مي‌دهند که مي‌تواند به شدت عارضه‌دار باشد.

سلامت: در کنار رژيم غذايي، ورزش خاصي هم توصيه کرديد؟

متاسفانه آقاي عطايي فعاليت‌هاي بدني خسته‌کننده انجام مي‌داد که باعث صرف انرژي و لاغري مي‌شد. خوشبختانه با بهبود شيوه تغذيه و ايجاد تنوع و تعادل در برنامه‌غذايي و اصلاح فعاليت بدني و تنظيم خوابشان توانستيم بلوغ را در اين آقا به تاخير بيندازيم و به رشد قدي و وزني‌شان کمک کنيم.

سلامت: براي به‌تاخير انداختن بلوغ برنامه غذايي خاصي تجويز مي‌کنيد؟

نه، نيازي به رعايت برنامه خاصي نيست. کافي است اصول اصلي را رعايت کنيم. همين که نوجوان فعاليت بدني کافي داشته باشد و به موقع و به اندازه بخوابد و در تغذيه تنوع، تعادل و تناسب را رعايت کند کافي است. البته بنده هميشه به والدين توصيه مي‌کنم به جاي هله‌هوله‌هاي صنعتي، تنقلات سنتي به فرزندشان بدهند.

يعني به جاي چيپس و پفک و شکلات، نخود و کشمش و برگه در ميان‌وعده کودکشان بگنجانند. چربي‌هاي ترانس توانايي ذهني کودکان را کاهش مي‌دهد و شکلات و شيريني باعث افزايش ترشح انسولين و کاهش ترشح هورمون رشد مي‌شود که در کوتاهي قد نقش موثري دارد.

سلامت: از نظر شما چه زماني بايد نگران وزن‌گيري بچه‌ها باشيم؟

متاسفانه خانواده‌ها روي وزن‌گيري فرزندانشان تاکيد زيادي دارند اما از همه چيز مهم‌تر، افزايش قد است. والدين بايد از فرزندشان بخواهند کنار ديوار بايستد و کاغذي روي سر او بگذارند و قدش را علامت بزنند. اگر کودک رشد قدي دارد، لزومي ندارد او را وادار به خوردن کرد اما اگر رشد متوقف شده، بايد به دنبال علت بود. وزن‌گيري منشاء ژنتيکي دارد و برخي کودکان ذاتا لاغر هستند و وزن نمي‌گيرند. در تغذيه بايد اصل تنوع، تعادل و تناسب را رعايت کرد. هر فرد با توجه به ژنتيکش، به ميزان مشخصي انرژي نياز دارد. تلاش براي افزايش وزن، سير کردن شکم و تپل کردن افراد نيست بلکه هدف، رساندن ريزمغذي‌هاي لازم به بدن است تا جسم سالم و تفکر پويا باشد. کساني که آگاهي ندارند، فکر مي‌کنند بچه بايد تپل باشد در حالي که وقتي برخي از اين کودکان به نوجواني مي‌رسند، با وجود اينکه وزن خوبي دارند، دچار گرسنگي پنهاني و سلولي هستند و کمبود ويتامين يا موادمعدني دارند و همين موضوع باعث کم‌حوصلگي و کاهش توانايي آنها مي‌شود.

سلامت: چه توصيه‌اي براي مادراني داريد که فرزندان بد خوراک دارند؟

کودکاني که بدغذا هستند و مثلا از بوي گوشت بدشان مي‌آيد، بايد از پروتئين‌هاي حيواني استفاده کنند. شير خشک از موادي است که معمولا در اين صورت توصيه مي‌شود يا مثلا به کودکي که شير نمي‌خورد، اول شير کاکائو و بعد شير بادام و بعد شير مي‌دهيم. اگر هم کودکي ميوه نمي‌خورد، شير موز و شير هويج و... را ابتدا توصيه مي‌کنيم تا ذائقه‌اش به ميوه و سبزي‌ عادت کند.

نگاه متخصص طب ورزشي 

نقش ورزش در رشد قد کودکان

دکترشاهين صالحي

عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي

با توجه به سن و زمان مراجعه آقاي عطايي و گذشت 4 سال و افزايش 20 سانتي‌متري قدشان، به نظر مي‌رسد رشد قدي ايشان سرشتي است و ورزش يا رژيم غذايي دخالت زيادي در افزايش آن نداشته است. وقتي تغذيه روي قد تاثيرگذار است که واقعا فرد مبتلا به 

سوء تغذيه يا اختلال‌هاي غذاخوردن باشد، اما در طبقه متوسط جامعه ما تغذيه تاثيري بر قد ندارد و حاصل ژنتيک است. زمان شروع بلوغ هم بر قد تاثير مي‌گذارد. هر چه بلوغ زودتر شروع شود، صفحه‌هاي رشد استخواني زودتر بسته مي‌شود و ممکن است باعث کوتاهي قد شود. براي به تاخير انداختن بلوغ از داروهاي شيميايي يا هورمون‌درماني استفاده مي‌شود. بايد توجه داشت که ورزش‌هاي باشگاهي، هوازي و استقامتي خاصيت چربي‌سوزي دارند و براي کساني که کمبود ‌وزن دارند، مناسب نيستند. برعکس، بدنسازي باعث افزايش حجم عضلات مي‌شود و مناسب تمام افراد است و به شکل‌گيري و تقويت عضلات کمک مي‌کند. آقاي عطايي هم‌اکنون که به وزن ايده‌آل رسيده‌اند، مي‌توانند هر ورزشي مانند شنا، پياده‌روي، دوچرخه يا فيتنس انجام دهند و منعي برايشان وجود ندارد.

نگاه فوق‌تخصص خون و انکولوژي کودکان

تالاسمي، عامل کوتاهي قد نيست

دکتر نسرين حبيبيان

عضو هيات علمي ‌دانشگاه آزاد اسلامي

تالاسمي نوعي کم‌خوني ارثي است که مي‌تواند مينور، اينترمديا يا ماژور باشد. يعني نوع آن از نظر سير کلينيکي بيماري يا خفيف است يا متوسط يا شديد. نوع خفيفش، علائم ظاهري ايجاد نمي‌کند و فقط در آزمايش خون مشخص مي‌شود که فرد دچار کم‌خوني خفيف است. گلبول‌هاي قرمز در اين افراد از نظر اندازه کوچک‌تر از حد طبيعي هستند و اصطلاحا دچار آنمي‌ميکروستيک هستند. اين نوع کم‌خوني تاثيري در رشد و نمو ندارد و نمي‌تواند باعث کم‌وزني يا کوتاهي قد شود. تالاسمي اختلالي ژنتيکي است. درواقع صفتي ژنتيکي است و بيماري محسوب نمي‌شود پس نيازي به درمان ندارد. در موارد شديد درمان‌هاي ژنتيکي انجام مي‌شود اما در نوع خفيف در کودکان در حال رشد، مخصوصا اگر علائمي مثل احساس ضعف حين ورزش يا کار فکري وجود داشتهڑ باشد، پزشک داروهاي خونساز مثل اسيد فوليک و ويتامين‌هاي گروه B تجويز مي‌کند.

دلش می خواست جای او باشد . پولدار و خوشبخت . توی دلش می گفت حرف اول و آخر را پول می زند . می گفت خوش به حال حمید که می تونه همه چیزو با پول بدست بیاره . او می تونه با یه اراده همه چیزو به نفع خودش تموم کنه . صدای زنگ تلفن هاله ذهن او رو به هم ریخت . مادر حمید بود . می گفت حمید به خون نیاز داره . باید دیالیز بشه . تازه فهمید حمید بيماري كليوي داره . از اینکه این همه خوشبخته احساس غرور کرد ....

بزگترین ثروت سلامتی است

روزی روزگاری پادشاه تنبلی بود که اصلاً هیچ کاری انجام نمی داد. او هر لحظه انتظار داشت خدمتکارانش به او سرویس دهند. پادشاه عادت داشت همیشه روی تختش دراز بکشد. بالاخره روزی رسید که پادشاه اصلاً هیچ حرکتی نمی کرد.

فقط غذا می خورد و می خوابید. خواب و غذای زیاد چاقش کرده بود. آن قدر چاق که نمی توانست به تنهایی حرکت کند. احساس خوبی نداشت. بیمار شده بود. دکترهای زیادی برای درمانش حاضر شده بودند. اما هیچ کدام نتوانستند به او کمک کنند تا وزنش متعادل شود. پادشاه مشکل قلبی داشت و مردم از شنیدن بیماری پادشاه شان نگران شدند.

یک روز وزیر به دیدن پیرمرد عاقلی رفت که در حومه ی شهر زندگی می کرد. وقتی که پیرمرد با وزیر صحبت کرد متوجه شد که حال پادشاه خوب نیست.

 پیرمرد به وزیر گفت که من می توانم او را درمان کنم. با شنیدن این حرف وزیر بسیار خوشحال شد و فوراً قراری گذاشت تا پادشاه و پیرمرد همدیگر را ببینند.

وقتی پیرمرد پادشاه افسرده را دید و با او صحبت کرد متوجه شد که پادشاه سالم است و مشکل جدی ای ندارد. درمان پادشاه از فردا شروع شد. پیرمرد از پادشاه خواست که به کلبه ای که در خارج از قصر است بیاید.

پادشاه باید پیاده به کلبه می رفت. او قبول کرد و بعد از سال های زیاد از قصر خارج شد تا پیاده به سمت کلبه برود. وزرا و خدمتکاران، پادشاه را همراهی کردند. پادشاه به کلبه رسید اما نفسش بند آمده و بسیار عرق کرده بود و حال خوبی نداشت.

پیرمرد که پادشاه را دید متوجه حال خرابش شد. به او آب تعارف کرد. پادشاه با نوشیدن آب حالش بهتر شد. پیرمرد یک توپ آهنی به اندازه توپ فوتبال از کلبه بیرون آورد و آن را به وزیر داد و گفت پادشاه باید هر روز صبح و عصر این توپ را در زمین بغلطاند.

پادشاه این کار را قبول کرد و به طرف قصرش حرکت کرد و بعد از گذشت 15 روز پیرمرد به ملاقات پادشاه آمد. وزن پادشاه به مقدار قابل توجه ای کم شده بود و او احساس بهتری داشت و فعال تر شده بود. همه ی بیماری های پادشاه از بین رفته بود. با وجود ثروت زیاد پادشاه خوشحال و سالم نبود.

پس می توان نتیجه گرفت که سلامتی بهترین و بزرگترین ثروت است.

منبع:تبیان

با چند روش ساده می توانید به سلامت جسمی و روحی خود كمك كنید.

1.  رؤیاها نیازهای واقعی ما را آشكار می كند. خاطرات خود را در مورد رؤیاهای تان بنویسید: شخصیت ها، اتفاقات، هیجانات، نشانه ها و احساسی كه بعد از بیدار شدن دارید. ر ؤیاهایتان را تحلیل كنید و ببینید آنها  به شما چه می گویند.

2.  طی دورانی كه تحت فشار روحی هستید با این كار به خود كمك كنید: نفس عمیقی بكشید و به خود بگویید" من آرامش و كنترل عواطف را در خود احساس می كنم." اگر این  كار به طور منظم تكرار شود ، اثر مثبت خواهد داشت.

3.  افكار خود را از موقعیت كنونی خود دور كنید و به راه های كمك به اطرافیان خود بیندیشید . سعی كنید حتی برای یك بار در روز هم كه شده یك كار نیك انجام دهید . شما با بهبود وضع اطرافیان و ایجاد شادی در اطرافتان به تحول در وضع خود هم كمك می كنید.

4.     ورزش كنید تا عقلتان فاسد نگردد.

5.     سلامت فكر و روح هر كس بستگی به این دارد كه تا چه حد می تواند با اطرافیان خود رابطه عمیق و پایدار برقرار كند .

6.  سلامت روانی شما دقیقاً بستگی دارد به این كه تا چه حد می توانید كسانی را كه با اعمالشان به نحوی به شما آسیب رسانده اند ، به راحتی ببخشید.

7.     آسایش دو پایه دارد: آرامش جسم و آرامش روان.

8.     آن كس كه تنی سالم دارد گنجی دارد و خودش نمی داند.

9.     آن كه تندرستی دارد امید دارد و آن كه امید دارد همه چیز دارد.

10. اگر آسایش روحی می جویی هیچ جانداری را خود یا به دست دیگری بی جان مكن و یا به كشتن او رضا مده.

11. اولین اغفال سیگار این است كه هنگام كشیدن آن درعین بیكاری تصور می كنیم كاری انجام می دهیم.

12. به سلامت خود بیش از شغل اهمیت دهید.

13. بهترین خدمتگزار صدیق برای سلامتی بدن فراغت خاطر و آسایش روح است.

14. تمام دردهای جسمانی از خواهش های بی جای نفسانی تولید و به وجود می آید.

15. چهار چیز قوه باصره را زیان رساند: طعام شور خوردن، آب سوزان بر سر ریختن و به چشمه آفتاب نگریستن و روی دشمن دیدن.

16. حمام گرفتن به اندازه چهار ساعت خواب در رفع خستگی مؤثر است.

17. قدر دو چیز فقط موقعی دانسته می شود كه از دست می دهیم:  تندرستی و جوانی.

18. هیچ چیز بر صحت انسان بیشتر از آن صدمه نمی زند كه غذا بر روی غذا تناول نماید.

19. یك آدم خوشخو و خنده رو با اشتهای بهتری غذا می خورد.

منبع:تبیان